Costumen der Stede van EECLOO

R V B R I C A I.

Vande Hoogheyt, Iuridictie, ende administratie van Iustitie

I. Article.

De voorschreven stadt van Eecloo is een onbesloten stede, ende notabel vrijhede, ons toe behoorende als Graven van Vlaenderen, hebbende eenen Burgmeester ende negen Schepenen, wanof de ses worden ghecoren uyt Eecloo voornoemt, ende de dry andere uyt de prochie van Lembeke, die jaerlicx vernieuwt worden by onse ordinaire Commissarissen, ghedeputeert tot het vernieuwen vande Wetten van Vlaenderen, met eene Greffier, over de voorseyde stede van Eecloo, ende prochie van Lembeke.

II.

Constituerende de voorschreven stadt van Eecloo ende prochie van Lembeke t’samen eene Keure, diemen noemt de Keure van Eecloo.

III.

Bovendien is inde voorschreven stadt van Eecloo eenen Bailliu ende Schaut, mitsgaders eenen Schaut tot Lembeke, die by ons ghestelt worden, soo oock doet den voornoemden Greffier.

IV.

Hebbende den voornomden Burgh-meester ende Schepenen alderhande Justitie, hooghe, middele, ende nedere, mitsgaders d’eerste kennisse ende judicature over haerlieder Insetenen ende Keur-broeders.

Vermoghende te maken met interventie vanden Bailliu alderhande politique ordonnantien, oorboir ende profijtelick voor haerlieder insetenen, die sy verminderen, vermeerderen, ofte veranderen, naer dat sy vinden te behooren.

VI.

Den voorschreven Bailliu ende Schautetten legghen ter executie alle ghewesen acten, ende doen alle ander Wettelicke devoiren, naer uytwijsen ende achtervolghende haerlieder vermoghen.

VII.

Den Schaut van Lembeke is schuldigh gevanghenen te bringhen binnen Eecloo, ende die te leveren aenden Schaut aldaer, die danof cypier ende bewaerder is.

VIII.

De voornomde Schepenen van Eecloo ende Lembeke, hebben oock d’eerste kennisse ende iudicature van alle gheschillen ende processen rijsende ter causen van accijsen, ende ander incommen vande voorseyde stede ende prochie, mitsgaders vande voor-geboden ende politique statuten by hunlieden ghemaect, ghestatueert, ende ghepubliceert.

IX.

De sententien, wijsdommen, ende voluntaire condemnatien vande voornoemde Schepenen sijn ende blijven executoir, niet teghenstaende verjaerhede.

Reconventie en heeft binnen Eecloo ende Lembeke geen stede dan in materie van injurien, ten ware om saken van eender nature, ofte oorspronck hebbende uyt de selve cause.

XI.

De voornomde Schepenen hebben oock kennisse by preventie teghen het Gheestelick Hof, van overspel ende defloratie, selfs sonder clachte van partye op het vervolgh vanden Heere.

XII.

Men useert binnen de voorschreven Keure van Eecloo vande elle met roede, handt-voeten, gewichte, natte mate van bier ofte wijn, ende alle andere liquide saken, mitsgaders van bier-tonnen gelijckmen useert ende practiquiert binnen Gendt, nemaer aengaende de coore-mate, haver-mate ende saut-mate salmen useren gelijcmen van oude tijden ghedaen heeft.

R V B R I C A II.

Van Arresten ende Clachten.

I. Article

Men useert binnen de voornomde stede van Eecloo ende Prochie van Lembeke van arresten jeghens af-setenen, op haerlieder persoon ende goedinghen, behoudens dat het selve niet en gheschiede op sondaghen ofte heyligh-daghen, ofte naer sonnen onderganck, ofte voor sonnen opganck, ten waere uyt merckelicke redenen ter discretie vande Wet.

II.

Den eenen Keur-broeder van Eecloo, ende Prochie van Lembeke en mach den anderen binnen noch buyten Eecloo, in wat plaetse dat ’t sy, niet pramen by arreste om rauwe personele actie, niet meer in sijnen persoon, dan sijn goet, op de boete van dry ponden parisis tot profijte vanden Heere, ende boven dien te betalen aenden ghearresteerden costen, schaden, ende interesten, ten ware sulcken ghearresteerden suspect ware van banqueroete, vlucht, ofte latitatie.

III.

Alle arresten worden gedaen by den voorschreven Bailliu oft Schoutheeten by preventie, ende niet by hunlieden Officiers, midts sy daer toe niet gequalifieert en sijn.

IV.

Alle arresten sijn interdt van Wette ende niet min slakelick op zeker, behoudens dat den selven zeker ghepasseert sy voor twee Schepenen, ofte andersins met consent vanden arrestant.

Den arrestant vercreghen hebbende sententie t’sijnen voordeele, vermach de selve ter executie te doen legghen, soo wel tot last vande borghe, als vanden ghearresteerden, t’sijnder optie, ofte op beede t’samen.

VI.

Alle arrestanten sijn ghehauden ter eerste vergaderinghe van Schepenen, voor de Wet te commen verclaren de cause van haerlieder arrest, uyterlick binnen derden daghe, indien ’t de ghearresteerde versoect op peyne van slakinghe, oock ten selven daghe dat het arrest gheschiet, indien Schepenen noch vergadert sijn, soo oock den selve ghearresteerden mach in sulc gheval versoeken voor eenigh opleeden in vangenisse by de voorschreven Schepenen ghehoort te sijn.

VII.

Den Officier ghedaen hebbende het arrest, oft den ghenen onder wien eenighe goeden gearresteert sijn, worden ghehouden daer vooren te verantwoorden indien sy sonder de voorgaende cautie, de gearresteerde persoonen, ofte goedinghen slaken, ofte laten varen inder voeghen dat sy voor de principale schult of ghearresteerde goedinghen executeerlick sijn, ghelijck de ghearresteerde persoonen ofte goederen waren.

VIII.

Priesters ofte ander gheestelicke persoonen en sijn niet arresteerlick in haerlieder persoonen, maer wel in haerlieder temporele, ende mobiliaire goedinghen.

IX.

Den arrestant vremdelijnck sijnde indien hy by den ghearresteerden versocht wort tot stellen van zeker, soo van alle wettelicke, als cypiraige-costen, mitsgaders voor schaden ende interesten, wort het selve ghehouden te doen sonder vertreck, op peyne van slakinghe, ter arbitraige van Schepenen.

Gheen ghehuwede vrauwen en sijn niet arresteerlick, ten ware openbare coop-vrauwen, om schulden by haerlieden gecontracteert in het fait van haerlieder coopmanschap.

XI.

Indien den arrestant gheduerende sijn arrest anderen bequamen middel vint om sijn schult te becommen, vermach niet teghenstaende ’t selve arrest oock te procederen op andere goederen vanden selven gearresteerden, sonder dat den eenen middel den anderen can beletten.

XII.

Penningen ons aenclevende, oock mede onse voorschreven stadt, als tollen, accysen, yssuwen, ende andere, sijn te houden voor geprivilegiert, ende innelick by executie.

XIII.

Als diversche persoonen clachte ghedaen hebben, op eenen debiteur, ofte sijne goedinghen, soo vermoghen de naer-claghers, de voor-claghers te bedwijnghen met hun clachte voorts te varen, ende hun schult te verifieren, ende indien de voor-claghers haerlieder schult niet en conden verifieren, soo soude den naer-clagher gheprefereert sijn den voor-clagher, mits verifierende van ghelijcken sijne schult.

XIV.

Arrest, clachte, ofte interdictie ghedaen op ’t goet vanden debiteur, blijft in vigeur jaer ende dagh, sonder meer, ten sy dat die vernieut worde.

XV.

Soo wie arrest breect, oft ghearresteert ende beclaeght goedt transporteert, alieneert ofte absenteert uyt de plaetse vande arreste, ofte clachte sonder consent van justitie, oft partye, sal boven de boete van arrest brake (wesende t’sestich ponden parisis) schuldich sijn te reintegreren de hant van Iustitie, ende soo langhe vanghenisse houden indien hy achter-haelt wort, ende by faute van reintegratie is condemnabel inde schult daer voor ’t arrest, clachte, oft interdictie ghedaen ware.

R V B R I C A III.

Van vrede te gheven.

I. Article.

Als jemant vreese heeft van misdaen te worden van eene anderen vermach hem te doen versekeren, ten welcke fijne hy hem sal addresseren ande Wet, die op sijn versoeck sal ordonneren naer behooren.

II.

Die versekerthede versoeckt is schuldich van ghelijcken sijne partye te versekeren indien sy ’t selve oock begeert.

III.

De versekerthede gheordonneert oft gedaen sijnde, de ghone die den anderen injurieert ofte verdreeght met woorden sal verbeuren de boete van dertich ponden parisis, waeraf de twee deelen sullen commen tot profijte vanden Heere, ende d’ander derde tot profijte vande Stadt.

IV.

Ende indien hy daer naer noch bleef continueren sal boven ghelijcke boete als vooren oock arbitrarelick mogen ghepunierd worden.

Ende indien de injurien gebeurden met feyte, sullen sulcke feytelicke contraventien ghepuniert worden corporelick oft andersins arbitrarelick naer de discretie vande Wet.

R V B R I C A IV.

Vande Poorterye oft Keur-Broederschap.

I. Article.

Men bedijt Keur-broeder, ende Keur-suster van Eecloo, ende vande Prochie van Lembeke by gheboorte, huwelick, oft met woonen aldaer jaer en dach, midts alvooren verclaert te hebben ende ter Greffie doen op-teekenen dat sy aldaer commen zijn met intentie van Keur-broeder oft Keur-suster te bedyden.

II.

Binnen de voornomde keure en gheeftmen gheen beste hoofden, soomen oock niet en betaelt wandel-coop, thiende penninck, noch ghelijcke lasten, als jemant sijn goet vercoopt oft belast.

III.

Als iemant hebbende onbejaerde kinderen in sijnen aet ende dranck, geboren gheduerende sijn Keur-broederschap, ende ’t bedde gheheel wesende vertreckt met sijn menage buyten de voornomde keure met verclaers van te willen vervremden, soo worden de voorseyde kinderen oock vervremt, ten ware dat sy ghecommen zijnde tot ghetydighe oude van vijf-en-twintich jaren, weder keerden binnen Eecloo, ofte Lembeke, ofte dat sy andersins haerlieder verclaerden ende deden inkennen an hunne oude poorterye te willen houden, in welck gheval sy danof ghenieten sullen inder vorme ende maniere soo hier naer inde Rubrique vande yssuwe geseyt sal worden.

R V B R I C A V.

Van hueringhe van huysen, Landen, Erfven, ende

andersins.

I. Article.

Huere gaet voor coop soo wel van huysen als erfven, ten ware anders in het verhueren besproken.

II.

Men mach niemant gheduerende de huere vanden huyse, ofte erfve de selve benemen ofte doen verhuysen, ten ware anders besproken ofte by authoriteyt van Justitie geordonneert, ter cause van oneerbaerheyt, onpayselicheyt inde ghebuerte oft ghelijcke redenen.

III.

Huys-huere ende pacht van lande sijn executoir, ghelijck ghewijsde saken by pandinge ende vercoopinghe van goet.

IV.

Executie van huys-huere ende lant-pacht mach geschieden soo op den persoon, als roerende goederen vanden huerder binnen den selven huyse wesende, oft daer die souden moghen ghevonden worden binnen de voornomde Stadt ende Keure, midtsgaders op de vruchten alsnoch wesende op ’t gehuerde lant.

In welcke Executie is den verhuerder geprefereert voor alle schuldenaers vanden huerder op de voornomde meubelen, gheene hypothecque expresse oft tacite anterieure hebbende, niet alleen tot dat die vercocht zijn, maer soo langhe als die bevonden worden in ’t voornomde verhuert huys, oft dat de penninghen noch sijn onder den cooper ofte executeur.

VI.

Nemaer op de wassende vruchten noch staende op den gront wort den verhuerder geprefereert voor alle crediteuren, oock antherieure hypotheque hebbende, niet alleenlick voor het loopende jaer vanden pacht, maer oock voor alle voorgaende onbetaelde jaren, midtsgaders ’t volcommen vanden inhouden vande voorwaerde.

VII.

Als den pachter het ghehuerde lant blijft besittende naer sijnen geexpireerden pacht sonder nieuwe voorwaerde oft pacht ghemaeckt t’hebben, soo sal den Pachter ’t voornomde lant moghen ghebruycken het geheel jaer, in welck hy getreden is op sijnen ouden pacht.

VIII.

Nemaer angaende de huere van huysen gheen pacht-hoven wesende sal den huerder daer in gebleven zijnde, naer ’t expireren van sijne voorwaerde sonder dat by de verhuerder hem de huys-huere opgeseyt is, mogen blijven op de selve huere noch een half jaer.

IX.

Indien den Pachter, oft huerder, ’t gepachte lant oft huys blijft besitten naer ’t expireren van sijne voorwaerde jeghens den danck vanden verhuerder, ende naer dat hem den pacht op-geseyt is, soo mach hy op-gheroepen worden voor de Wet tot ruyminghe van ’t ghehuerde huys oft goet, om daer op by provisie gheordonneert te worden, ende voorts tot betalinghe van alle costen, schaden, ende interesten die den verhuerder by faute vande selve ruyminghe, betoonen sal gesupporteert te hebben, ende noch te moeten supporteren, betalende oock niet min huere naer rate van tijt.

Den proprietaris vindende sijn huys of landt, in deel ofte gheheel voort verhuert, is de naeste om ’t selve te anveerden, ende sijnen wille daer mede te doen, indien dat hem belieft, sonder den voor-pachter ofte naer-pachter te moeten ansien, ofte eenighe vergheldinge te doen, midts dies gevraeght zijnde danof sijn verclaers doende binnen derden daghe.

XI.

Als den proprietaris sijn huys oft lant verhuert heeft an eenen nieuwen pachter, soo en heeft den ouden pachter gheen recht van naerheyt tot de voornomde nieuwe huere, noch oock eenich recht van retentie, al waert oock soo dat hy gelijcken pacht ofte meer presenteerde te gheven.

XII.

Den pachter en vermach niet af te houwen eenighe jonge opgaende boomen, boven de neghen jaren, alwaert dat hy die binnen den tijdt van sijnen pacht hadde laten op-wassen, maer sijn de selve naer de voornomde neghen jaren schuldich den proprietaris te volgen sonder anden pachter daer-vooren eenighe vergheldinghe te moeten doen.

XIII.

Daer by voorwaerde niet gheseyt en wort wanneer den pacht uyt ende in gaet, soo verstaetmen dat sal wesen Baesmesse-pacht ende vallen voor d’eerste jaer Baesmesse naest-commende, soo wanneer de verpachtinge geschiet ten langsten in Februario te vooren.

XIV.

Alst ghebeurt dat den pachter comt te overlijden geduerende sijnen pacht, sal den tijt vande resterende jaren commen op sijn weduwe ofte hoirs, sonder dat sy oock danof mogen scheeden, ten ware met consent vanden proprietaris.

XV.

Den Pachter ghescheede wesende van sijnen pacht ten expireren vande voorwaerde, indien hy uytte laetste vervoetheyt gehadt heeft twee vruchten, en sal vande selve vervoetheyt gheene recompense hebben, soo hy wel sal indien hy maer eens vruchten gheprofiteert en heeft, ende dat ten seggen van lieden hem dies verstaende.

XVI.

Indien den Pachter eenighe nieuwe wercken met consent vanden proprietaris op ’t gepacht goet t’sijnen coste ghemaeckt heeft, sullen de selve wercken ten af-scheeden van sijnen pacht, gheestimeert ende ghepresen worden soo sy staen ende oprechtelick weert zijn.

XVII.

Nemaer indien hy deselve wercken heeft doen maken sonder consent vanden voornomden proprietaris, sullen sulcke wercken ten af-scheeden van sijnen pacht gepresen worden al oft die ter aerden laghen, ende sal den voornomden proprietaris de selve moghen anveerden indient hem belieft, daer neen sal den Pachter ghehouden worden die te weeren sonder eenighe recompense.

XVIII.

Als den Pachter gheduerende sijnen pacht, canthout, oft slagh-hout ghecapt heeft, soo en vermach hy ’t landt daer op ’t voornomden hout gestaen heeft, niet te gerssen oft etten met beesten, geduerende den tijt van vier jaren, om te beletten alle schaden die de beesten souden connen doen an de jonge scheuten.

XIX.

Den proprietaris vermach sijn op-gaende boomen staende op sijn goet, te doen vellen, sonder dat den pachter daer van eenich recht heeft noch an den waey van dien voorder dan byle oft hau-mes ghedaen heeft als de selve boomen recht stonden.

XX.

Die eenighe bosschen hout oft capt, is ghehouden die te cappen in behoorlicken tijdt ende saisoen, soo dat hy al ghecapt moet hebben voor den eersten van Mey, behoudens claer eecken bosschen diemen cappen mach tot half Mey, ende ’t hout moet al gheweert sijn uyt de bosschen oft canten voor S.Ians-Misse daer naer, op pene van schaden ende interesten, ende op de verbeurte van ’t hout dat aldaer bevonden sal worden, d’een helft tot profijte vanden Heere, ende d’ander vanden Proprietaris.

XXI.

Soo oock den voornomden Pachter oft cooper niet en sal vermoghen inde voornomde bosschen te laten weyden eenigerhande beesten, niet meer coeyen, schapen, als andere, ten ware peerden, die alleen sullen getollereert worden, op ghelijcke pene van schaden ende interesten te betalen, boven de boete daer op gestatueert by de placcaten, oft particuliere statuten ende politique ordonnantien.

XXII.

Als den pacht-brief behelst de oude vande tronc-eecken ende slagh-hout, soo moet den Pachter ten afgaen van sijnen pacht de selve alsoo laten, ende indien hy die jongher liet, soude daer af moeten aen den proprietaris instant doen, ende ouder latende sal hem danof by den proprietaris verghelt gedaen worden, alles op prysie.

XXIII.

Ende indien den pacht-brief gheen oude van hout en behelsde, soo en vermach den pachter niet te cappen eecken-hout, onder de neghen jaren out, ende murwe hout onder de seven jaren.

XXIV.

Indien den Pachter de bosschen langher liet groeyen dan neghen jaren, soude hy in dat cas gehouden wesen den proprietaris schade ende interest te betalen.

XXV.

T’ vermaken ende onderhout van straten ghelegen ontrent de ghehuerde landen, comt tot laste vanden pachter, oncost den meester, soo oock doen de settingen, al ten ware bespreck ter contrarien.

XXVI.

De werck-lieden, ’t sy metsers, timmerlieden, oft ander hant-werckers haerlieden verhuert hebbende om eenich werck oft dienst te doen, moeten ’t selve volcommen, sonder daer uyt te scheeden, oft den besteder mach ’t selve doen doen t’haerliederen coste, ende haerlieden daer in doen condemneren.

XXVII.

Wel verstaende dat sulcke wercklieden angenomen hebbende eeich werck in tasse, ende den meester in ghebreke blijvende haerlieden te leveren de materialen, dies hy ghehouden ende besproken is, souden vermoghen daer-en-tusschen, ende tot dat de voornomde materialen by gebrocht zijn, haerlieden te begheven in andere wercken.

R V B R I C A. VI.

Van Renten ende ongheoorlofde contracten.

I. Article.

Niemant en vermach nieuwe erfvelicke renten te coopen onder den penninck sesthien, ende lijf-renten t’eenen lijve onder den penninck acht, ende ten twee lijven onder den penninck thien.

II.

Ende als sulckx ghebeurt, oft dat den cooper t’sijnewaerts reserveert, sijn capitael te mogen repeteren alst hem belieft, sijn de voornomde renten nul ende van onweerden, ende sullen de betaelde croosen valideren op ’t capitael, ende sulcke coopers van renten arbitrairelick ghepuniert worden.

III.

Gheene renten en mogen geconstitueert worden met coopmanschap oft verhaelde ware, op pene van nulliteyt, al waert oock soo dat de brieven van constitutien anders in-hielden indien vande waerheyt blijcken mochte.

IV.

Ten ware de voornomde goederen ende verhaelde ware alvooren gheestimeert ofte dien angaende tusschen partyen finalick gherekent, ende geliquideert hadde gheweest, als wanneer ’t slot vande selve rekeninghe, by consent van partyen in renten soude mogen geconverteert worden ten advenante vanden penninck sesthien altijt fraude ende argelist geweert.

Vercoopinghe van renten daer eenighe toecommende crois in ’t capitael begrepen is van een oft meer toecommende jaren sijn van onweerden, ende den vercooper en is niet voorder ghehouden dan de capitale penninghen te restitueren daer op oock afslach doende ’t gene dat hy van verloopen daer op betaelt heeft, boven dat sulcken cooper oock staet arbitrairelick ghecorrigeert te worden.

VI.

Alle renten beset op huysen, meulens, oft gronden van erfven binnen de keure van Eecloo worden gherekent voor immeuble goederen, nemaer niet onbesette renten noch lijf-renten al waren die beset.

VII.

Van alle contracten gemaeckt in tavernen binnen de voornomde Stadt van Eecloo ende Prochie van Lembeke, machmen peniteren binnen vier-en-twintich uren naer ’t sluyten vanden contracte, midts doende binnen den selven tijdt de behoorlijcke wete an partye, ende in sijn absentie t’sijnder domicilie oft ter plaetsen daer de coopmanschap gheschiet is, oft voor de Wet, ende betalende by den ghonen die peniteert ’t ghene daer op gestelt oft verteert is.

VIII.

Daer en wort gheene actie ghegenereert van leeninghe ende winninge ghedaen op dobbel ende tuysch-spel, nochte en wort daer op geen recht ghedaen, alwaer daeraf cedulle ghemaeckt ende de cause verandert.

R V B R I C A VII

Van Naerhede ende Preferentie.

I. Article.

Binnen der Stede, keure, ende vryhede van Eecloo valt naerhede van bloede indifferentlick soo wel in huysen, als erfve, ’t sy dat die patrimoniale, oft gheconquesteert sijn, oft dat die voluntairelick vercocht worden oft by justitie.

II.

Soo oock naerhede van meer-tuchte plaetse heeft soo in huysen als erfve, ende die daer in meest gerecht is wort gheprefereert voor de ghone die minst daer in gerecht is, ende indien sy even-gelijck daer in gherecht zijn, sal ’t vercochte deel tusschen haerlieden ghedeelt worden.

III.

Nemaer wordt de nalinck van bloede altoos gheprefereert voor alle andere, de naest-bestaende altoos voorgaende, ende van twee oft meer al even naer bestaende, gaet d’oudste vande zijde waer af de vercochte goederen ghecommen sijn altijdts vooren, ende oock den man voor de vrouw, alwaer sy oock jongher van jaren.

IV.

Elck calengierder van naerheden is gehouden sijne calange te doen binnen dry Sondaechsche Kerck-gheboden, immers voor erfvenisse, ghereserveert uytlantsche ende onbejaerde, de welcke sullen mogen commen binnen den jare naer erfvenisse, soo oock sullen alle andere indien datter geen Kerck-geboden ghedaen en zijn, alles op pene van versteken te zijn, ende blijven van naerhede.

Ende om den nalinck by Kerck-geboden naer erfvenisse t’excluderen, moet den coop van goede finalick gesloten ende gearresteert zijn voor het doen van ’t eerste Kerck-ghebodt, op pene dat indien den voornomden coop eerst ghesijnt en geloten wort, naer ’t eerste Kerck-ghebodt den nalinck-clagher sal hebben jaer ende dach naer erfvenisse.

VI.

Den nalinck van bloede is ghehouden op eedt te verclaren, dies versocht zijnde, dat de ghebode naerheyt is ’t sijnen profijte met intentie vande vernaerderde partye te behouden, ende daer af ter erfven te commen.

VII.

Soo oock den cooper ende vercooper ghehouden sijn op ’t versoeck vanden nalinck hunlieden coop by eede te affirmeren ende te sweeren dat het contract deughdelick ende ter goeder trouwen gemaect is.

VIII.

De naerhede gekent oft angewesen zijnde, is den calengierder gehouden sijne penninghen te furnieren binnen veerthien dagen daer naer soo vanden principalen coop, als alle Wettelicke costen op pene van dadelick vervallen te zijn vande naerhede.

IX.

In manghelinghe en valt gheen naerheyt.

Van renten ’t sy losselick oft onlosselick, obligatien, ende schulden van commer en valt gheen naerhede van bloede.

XI.

Nemaer de selve vertransporteert ofte vercocht zijnde, wort den debiteur gheadmitteert om den transport te moghen anveerden voor sulcken prijs als den cooper daer vooren ghegheven heeft, mits ’t selve verclarende op eedt.

XII.

Ende wort den cooper van sulcke renten, obligatien, ende schulden gehouden den debiteur daeraf Wettelick wete te doen, de welcke gedaen zijnde, indien den voornomden debiteur dilayeert de gedebourseerde penningen oft ander lasten, volgende den contracte te voldoen ten hooghsten binnen veerthien daghen naer de selve insinuatie wordt ende blijft van selfs daer af versteken.

R V B R I C A VIII.

Van prescriptien.

I. Article.

Alle personele, reele, ende micxte actien, mitsgaders ‘t recht van proprieteyt worden gheprescribeeert met goede trouwe binnen den tijdt van dertich jaren, oock sonder title, uytghedaen teghen Cloosters, Kercken, Godts-huysen in saken vanden Prince, Steden ende Ghemeynte, oock onbejaerde ende uytlantsche, furieuse ende prodigue, oft andere gheprevilegierde, de welcke staen ende blijven onverlet ende gheheel als naer rechte.

II.

In saken die van rechts-wegen subject zijn de prescriptie van dry jaren ende daer onder, midtsgaders in criminele saken, injurien ende dierghelijcke sal gevolght worden de dispositie vande geschreven rechten.

III.

Nemaer angaende de servituden diemen noemt discontinuele die en sullen niet gheprescribeert worden dan binnen immemorialen tijde.

R V B R I C A IX.

Van vercoopinghe ende Coopmanschappen.

I. Article.

Den vercooper is ghehouden sijnen cooper de leveringe oft erfvenisse te doen vanden vercochten goede ten tijde ende op de conditien by contract vermelt indien ’t selve in sijne macht is, ende by faute van dien te betalen alle costen, schaden, ende interesten.

II.

Van twee oft meer coopers wordt gheprefereert den ghenen die eerst ter erfven comt, oft leveringe ontfanght blyvende d’ander onverlet om hunne schade ende interesten te verhalen tot laste vanden vercooper.

III.

Soo wanneer den vercooper in voluntaire vercoopinghe van huysen oft gronden van erfven verswijght an den cooper eenighe servituten oft ander lasten daer op geaffecteert, soo vermach hy vanden coop te scheden indien them belieft, oft den coop te houden ende te procederen tot laste vanden vercooper om van hem gheindemneert te zijn, ende sijn ghecochte huys ofte erfve ontslegen te hebben vanden voornomden last.

R V B R I C A X.

Van Borghtochte.

I. Article.

Soo wie hem borghe stelt ter causen van arrest ghedaen binnen de voornomde Keure, bedijt daermede principael convenierlick ende executeerlick sonder ordre oft excussie tot volcomminghe van ’t ghewijsde op ’t selve arrest, mette, boeten, costen, schaden ende interesten daeran clevende, al waert oock dat den principalen gearresteerden oft andere ’t garrand over den selven boege angenomen hadde ende ghecondemneert ware, ende al en hadde den arrestant oock dies niet gheprotesteert alles t’sijnder keure ende optie.

II.

Nemaer jemant borghe bedeghen zijnde voor eenich contract oft obligatie, bedijdt daer door alleen simpel borghe, ende ter dier causen geconveniert zijnde, vermach afwijsinghe te doen op den principalen tot dat hy behoorlick gheexcusseert is.

III.

Den borghe die apparent is beschadicht te worden ter cause van sijne borghtochte, oft daer in den tijdt van dry jaren ghestaen heeft, oft die ter cause vande selve borghtochte is gheconveniert, vermach den principalen in rechte te betrecken om ontsleghen te worden van sijn borghtocht, uytterlicken om versekertheyt te hebben.

IV.

Den borghe vermach te betalen de schult daer daer vooren hy borghe ghebleven is, ende den crediteur wort ghehouden hem te gheven cessie van actie, mitsgaders over te leveren d’obligatien soo verre daeraf eenich is, ten ware hy den borghe ontsloeghe.

Die hem borghe constitueert voor pachten, accysen, ende andere incommen der voornomde Stadt ende Keure van Eecloo, ’t sy dat die verpacht oft ghecollecteert worden, bedijt principael, ende is daervooren executeerlick sonder prejuditie van Stadts recht op den principalen debiteur.

VI.

Soo oock de schulden den pacht ende accysen concernerende, sijn executeerlick ten profijte vande pachters mede-plegers oft borghen ten laste van haerlieder debiteurs.

R V B R I C A XI.

Van Decreten.

I. Article.

Eenen crediteur vermach tot verhael vande achterstellen van sijne Wettelicke verkende renten oft van andere schult naer behoorlicke condemnatie procederen by clachte tot wijsdom in handen vande gronden van erfven oft huysinghen van sijnen debiteur.

II.

Naer welck wijsdom in handen, sal den crediteur mogen procederen ten decrete met branden van twee keerssen, ten welcken sijne naer voorgaende saisissement sal ghedaen worden een Sondaechs Kerck-ghebodt, ende geplact dry brieven, d’eene ande Kercke, d’ander an ’t Stadt-huys, ende den derden an het huys ofte erfve datmen ten decrete brenght, inhoudende de cause waerom het afghewonnen goet ghedecreteert wort, met expressie vande plaetse daer het selve ghelegen is met canten ende abouten, voorts den name vanden proprietaris, met expressie vanden pacht ende lasten die daer op gheaffecteert zijn, indien die bequamelick connen achterhaelt worden.

III.

Binnen veerthien daghen naer ’t selve, Kerck-ghebodt sal ghedaen worden een tweede, ende ghebrant de eerste keersse ten naesten dijnghdaghe, daer jeghens den debiteur oft den ghonen het afgewonnen goet hem an-draghende, midtsgaders de crediteuren die kennelick zijn personneelick uytterlick t’hunlieden domicilie gheinthimeert sullen worden indien sy binnen de keure woonen, nemaer indien sy afsetene sijn sal d’inthimatie geschieden met besloten brieven ten huyse, daer sy woonachtich zijn, ende indien sy onbekent waren, sal de selve inthimatie gheschieden ten bretecke.

IV.

Ten welcke voornomde dage van branden vande eerste keersse sal den vervolgher van decrete ’t voornomde goet moeten instellen.

Ende de veerthien dagen naer het doen van tweede Kerck-ghebodt om-commende sal ghedaen worden een derde Kerck-gebodt met plackinghe van brieven, ende inthimatien alsvooren behelsende boven dien den prijs daer op ’t voornomde goedt staet ende ingestelt is, ende by wie, ende ten naesten dijnghdaghe ghebrant de tweede ende laetste keersse, met uytgaen vande welcke den laetsten verhoogher cooper bedijt.

VI.

Emporterende ’t uytgaen vande selve laetste keersse, erfvenisse sonder ander oft voorder solemniteyten te moeten useren, oft dat den ghonen wiens goet nu ghedecreteert is, voorder ghehoort wort, midts hy alleen vermach, hangende de proceduren van decrete de selve te purgieren, ende te stremmen, betalende de principale schult, met alle Wettelicke costen daeran clevende.

VII.

De ghone door ’t uytgaen vande laetste keersse proprietaris bedeghen zijnde, wordt ghehouden binnen acht dagen daer naer de penningen clevende an sijnen coop te furnieren op pene van te betalen het folle renchier, ende de costen daer an clevende, daervooren hy sal mogen promptelick geexecuteert worden, boven dat den vervolgher van decrete sal vermoghen ’t selve goet ter naester vierschare te brenghen, ende ’t selve aldaer te doen vercoopen met een keers-brandinghe op de voorgaende Kerck-geboden, inthimerende daer toe alleen den laetsten verhooger, mitsgaders de ghone die daer te vooren gheinthimeert sijn gheweest, alles ten coste vanden voornomden defaillant soo voorseyt is.

VIII.

Indien den decretant sijne volle schult niet en can becommen ande ghedecreteerde partye, sal vermoghen sijne courtresse te verhalen, soo op den persoon vanden debiteur, als sijne ander goederen, ’t sy roerende, oft onroerende, waer onder oock begrepen zijn, koeyen, peerden, ploeghen, wagenen, oft diergelijcke saken alles ten ware overleverende andere souffisante meubelen om d’executie te dresseren.

IX.

Alle de oncosten vanden voornomden decrete sullen commen tot laste vanden gedecreteerden goede, ghereserveert de brieven van af-winninge ende decreet die ghedooght worden by den cooper onghemindert den principalen coop.

Als den crediteur tot versekertheyt van sijne schult heeft eenighen roerende pandt, sonder nochtans van sijne schult voldoeninghe te connen crygen metter minne, vermach den selven pandt te brenghen in vierschare ter vergaderinghe vande Wet, inthimerende daer op den proprietaris, ‘t sijnder persoon oft domicilie, dry dagen van te vooren, indien hy binnen der keure woont, ende indien hy afseten is acht dagen te vooren by beslotene brieven ter plaetse van sijne residentie.

XI.

Ten welcke voornomde daghe vande vierschare oft vergaderinghe van Schepenen wordt den crediteur gehouden den pandt aldaer t’exiberen, ende indien den debiteur niet en compareert oft en voldoet, soo wort den pandt ghewesen in handen vanden voornomden crediteur die den selven ter merckt tusschen thien ende twaelf uren ter vergaderinghe vanden volcke by Officier mach doen vercoopen den meest-biedende den naesten.

XII.

Indien den crediteur t’sijnder versekertheyt in pande heeft besette ofte onbesette renten, actien, obligatien, payementen, oft andere, sullen oock by hem mogen vercocht worden, op de voorgaende maniere, behoudens dat voor de vercoopinghe vande besette renten sullen moeten gheschieden twee Kerck-geboden, ende plack-brieven, ende de andere renten oft actien, met een Kerck-ghebodt ende plack-brieven, te affigeren als vooren.

XIII.

Dies vermach den debiteur de voornomde vercochte panden te lossen binnen seven dagen naer den dach vande vercoopinghe mits oplegghende de principale schult, ende alle Wettelicke costen.

R V B R I C A XII.

Van ghiften metter warmer hant.

I. Article.

Gheven ende behouden is van onweerden.

II.

Elck sijn selfs wesende, ende sijn goet verstant ende sinnen hebbende vermach van sijn goedt ghifte te doen met sulcke conditien ende restrictien alst hem belieft, ende is sulcke ghifte van weerde indien die geaccepteert wort by den beghiften oft andere uyt sijnen name, ’t sy publicque oft particuliere persoonen, ende dat vanden ghegeven goede traditie gheschiede.

III.

Dan in huwelicxsche ghifte by wie dat die gheschiet en is gheen traditie oft erfvenisse van noode, mits dat die erft ipso facto.

R V B R I C A XIII.

Van Rechten ende conditien van gehuwede lieden,

ende haerlieder ghemeynschap.

I. Article.

Man ende Wijf naer consommatie van huwelick sijn ghemeyn, soo van lichaem als van alle haerlieder goederen, alsoo wel vande ghene dier sy t’samen ten huwelick ghebrocht hebben, als vande ghene die op haerlieden gheduerende ’t selve huwelick succederen ende versterven, midtsgaders vande ghone die sy conquesteren ende vercrygen, by coop, ghifte, oft andersins in wat maniere dat sy, geene ghereserveert oft uytgesteken, ende sonder anschauw te nemen waer dat die binnen Vlaenderen souden mogen ghelegen zijn, uyt-ghesteken van leenen die hun reguleren naer de Leen-hoven daeraf sy gehouden sijn.

II.

Niet min is elcken gheoorloft voor eenich verbant van huwelick te maken sulcke contracten ende verbanden alst hem belieft die schuldich sijn stede te houden, ende te sorteren effect naer hunne vorme ende inhouden.

III.

Den man en sal voortan niet vermoghen te alieneren, belasten, vercoopen, nochte eenichsins te disponeren vander erfachtichheyt, ’t sy van leene, erfve, oft erfvelicke onlosselicke, oft losselicke besette renten van sijns wijfs zijde commende, sonder haer expres consent, last, oft procuratie, ende midts by haer, oft yemant uyt haeren name uyt erfven gaende, niet tegenstaende dat ’t goet voornomt tusschen haerlieden gemeyn ende deelsaem is.

IV.

De vrouwe en vermach sonder consent van haren man gheen schulden nochte contracten te maken, ten ware openbare coop-vrouwen die in ’t feyt van hare coopmanschap alleen vaillabelick moghen contracteren voor de welcke den man oock verobligeert ende toesprekelick is.

R V B R I C A XIV.

Vande macht van Vader ende Moeder op haerlieder Kinderen, ende hoe die hun selfs worden.

I. Article.

De kinderen blijven onder de macht ende bevel van vader ofte moeder tot de oudde van vijfentwintich jaren, ten ware dat sy eer ten huwelicke, gheestelicke, ofte anderen ghelijcken staet quamen, waer mede men naer recht sijn selfs bedijt.

II.

Niet min sullen de voorschreven kinderen mogen gheemancipeert, ende uyt den broode ghedaen worden onder de voorschreven oudde van vijfentwintich jaren, by de Wet, ende dat ten versoeke van vader ende moeder, om voortaen haerlieder profijt te moghen doen.

III.

De ghiften diemen aen sulcke gheemancipeerde kinderen soude mogen doen, moeten beleyt worden soo wel in proprieteyt, als het incomen van diere, ten profijte vanden beghifte, ten ware by den ghever anders besproken.

IV.

Ende indien de voorschreven gheemancipeerde kinderen noch soo jonck waren, dat sy apparentelick haer selven, noch het ghegheven goet niet wel en souden connen regieren, soo sullen sy voorsien worden by de Wet van eenen curateur, het sy vader, moeder, ofte andere, ter discretie vande selve Wet.

Onbejaerde kinderen, ende noch haerlieder selfs niet bedeghen, en connen henlieden niet verobligieren ofte belasten, dan alleenelick in cas van criem, ende misdaet, als sy sulcken oudde sijn, dat sy weten goet ende quaet.

VI.

Ghelijcke onbejaerde kinderen en connen vader ofte moeder niet verobligieren, ofte belasten, niet meer by contracte, dan by delicte, ten waer in cas van boeten, breuken ende verbeurten by voorghebode, oft placcaet ten laste vande ouders ghestelt.

R V B R I C A XV.

Van Vooghdyen.

I. Article.

De langhst-levende van twee conjoincten behoudende kint ofte kinderen, is de naeste ter vooghdye van sijn onbejaerde kinderen, ende naer haerlieder de ghone die de selve kinderen souden connen succederen, daer toe bequaem ende souffisant sijnde.

II.

Den houder, ofte houderigghe, vader, ofte moeder vande voorschreven kinderen, midtsgaders den naesten vrient bestaende ’s overledens sijde, sijn ghehouden te compareren voor de Wet, binnen de eerste veerthien daghen, naer de doot vanden eersten overleden, om daer te versoeken dat de weesen voorsien worden van vooghden, ende dat op de boete van dry ponden parisis.

III.

Indien den houder ofte houderigghe niet en is vader ofte moeder vande weesen, oft datter gheen houder ofte houderrighe en is, soo sijn de twee naeste bestaende vrienden van beede de sijden ghehouden te versoeken van de Wet, dat de selve weesen souden voorsien worden van vooghden, ende dat binnen veertich daghen naer de doot van haerlieder vader ofte moeder, alles ten ware by den overleden daer in anders voorsien hadde gheweest.

IV.

De vooghden ghecoren ende gecreert sijnde, worden ghehouden solemnelen eedt te doen van hun vooghdye behoorlick t’administreren, ende daer vooren oock seker te stellen ten consentemente vande Wet, die oock, ingeval de ghecooren vooghden geen seker en vermochten, daer in sal moghen voorsien naer sijn discretie, ’t sy by stellen van ander vooghden, die de voorseyde Wet daer toe sal moghen bedwijnghen, oft andersins, naer behooren.

Wel verstaende nochtans dat de testamentaire vooghden, metten voorschreven seker niet belastelick en sijn, als by den overleden tot de voorschreven vooghdye, sonder den selven seker bequaem ghevonden, ende ghejugiert sijnde.

VI.

De vooghden inder voorschreven manieren gheconstitueert sijnde, worden ghehouden binnen veertich daghen naer haerlieder creatie het sterf-huys te reeden, ende liquideren, ter presentie vande naeste vrienden vande weesen, ende over te bringhen in handen van Burgh-meester ende Schepenen behoorlicken staet van goede, soo in commeren, als in bate, om ten weesen boecke gheenregistreert te worden, op de boete van ses ponden parisis, tot profijt vanden Heere, ten waer de voornomde Burgh-meester ende Schepenen op het vertoogh aen haerlieder ghedaen, ende om redenen haerlieden moverende, langher dilay gheconsenteert hadden.

VII.

Vader ofte moeder langhst-levende heeft het gouvernement van sijne kinderen, mitsgaders het ghebruyck vande goederen haerlieder verstorven by de doot van heurlieder vader, ofte moeder, ofte van ander vrienden, tot dat sy hun selfs worden, sonder daer af rekeninghe te moeten doen, mits dooghende de lasten ende schulden, soo personele, als reele, daer in de kinderen, ofte haerlieder goederen belanct sijn, met alle behoorlicke reparatien, onderhoudende ende onderwijsende boven dien de weesen naer haerlieder qualiteyt.

VIII.

Alle weesen blijven in vooghdye tot dat sy vijfentwintich jaren out sijn, ten ware sy met kennisse van saken by Burgh-meester ende Schepenen uyt de vooghdye ghedaen worden, ofte dat sy by huwelick ofte aenveerdinghe van anderen staet haerlieder selfs bedeghen, volghende de dispositie van Rechte.

IX.

De onbejaerde weesen verstorven van vader ende moeder, ’t sy dat sy bestaen van gheheelen, ofte halven bedde, blijven gheduerende haerlieder onbejaertheyt, ende vooghdye, in ghemeensaemheyt, ende worden onderhouden met de ghemeende goederen, procederende vande sijde daer af sy bestaen, al waert oock soo dat d’eene van hemlieden leen hadde, ende d’ander niet, dooghende d’oncosten, soo vanden leene, als van d’andere goedinghen ghelijck, sonder eenighe recompense elcanderen te moeten doen, ende de conquesten binnen middelen tijde ghedaen, worden oock ghemeene, wel verstaende dat den ghonen vande selve weesen sijn selfs wordende, ’t sy by ghetijdige oudde, ofte andersins, hem alsdan ghelevert sal worden sijn ghedeelte, blijvende d’ander onbejaerde kinderen noch inde selve ghemeensaemheyt.

De vooghden sijn ghehouden alle twee jaren, emmers ten vermaene van Burgh-meester ende Schepenen, rekeninge ende bewijs te doen van haerlieder administratie, op de boete van dry pondt parisis tot profijt vanden Heere, ten ware by de Wet langher dilay verleent ware.

XI.

Als een weese, hebbende sijn jaren van discretie, wetende goet ende quaet, criminelick toe ghesproken wort, staet te rechte in sijnen persoon, sonder vooght.

XII.

De vooghden hunne rekeninghe ghedaen hebbende, ende die by de Wet ghehoort, ende gesloten sijnde, light ’t slot van diere tot laste vande voorschreven vooghden in executie.

R V B R I C A XVI.

Van overjarighe ghebelde weesen.

I. Article.

Soo jemandt sijn selfs sijnde bevonden wort hem qualick te regieren, ende sijn goedt onnuttelick te verdoen, vermoghen sijne naeste vrienden, de Wet daer af te informeren ende versoecken dat hy in curatele oft vooghdye sal ghestelt worden, ’t welck de Wet, partye gedachvaert ende ghehoort sijnde, alsoo sal moghen ordonneren.

II.

Soo van ghelijcke dulle, uytsinnighe, ende diergelijcke hunlieder sinnen ende verstant niet gebruyckende, oock by de Wet van voochden sullen versien worden.

III.

Als d’overjarighe weese ghehuwt is soo useertmen te stellen twee vooghden, d’een van sijnen t’weghe, ende d’ander van weghen de vrouwe indient de vrienden versoecken, nemaer de vrouwe en sal noyt hebben vooghdye van haren gebelden man, nemaer alleenlick d’administratie vanden blaede ende incommen vanden ghemeenen goede als sy daer toe bequaem is, ende de vrienden sulcx sijn versoeckenden.

IV.

De vooghden vande voornomde overjarige weesen moeten gepubliceert ende publickelick kennelick ghemaeckt worden by ordinair Kerck-gebodt.

De vooseyde weesen en moghen niet contracteren noch heurlieder verobligeren, ende sijn heurlieden contracten nul immers redimeerlick met vijf grooten.

R V B R I C A XVII.

Van ‘t Sterf-huys van man ende wijf, ende ’t ghone daer af dependeert.

I. Article.

Den langst-levende van twee conjoincten Keurbroeders onser Stede ende Keure van Eecloo, ’t man of wijf is gehouden binnen veertich dagen naer de doot vanden eersten overleden te maken ende over te leveren ten coste van de ghemeenen sterf-huyse ande apparente hoirs behoorlicken staet van goede, ende den selven by eede t’affirmeren van gheen andere bate oft commer te weten, den selven sterf-huyse toebehoorende, dan daer in ghestelt is, indient d’apparente hoirs versoecken, welcke hoirs van ghelijcken gehouden worden oock ’t selve by eed als vooren te verclaren, indien sy by den langhst-levende daer toe oock versocht worden.

II.

Den voorschreven eedt by den langhst-levende vande conjoincten ghedaen sijnde, indien daer naer bevonden wort eenighe bate oft commer inden staet van goede versweghen te sijn die hy wiste oft schuldich was te weten, sal daer af deel-loos verclaert worden indient d’hoirs versoecken, in sulcker-wijs dat de hoirs alsulcke bate alleen sullen profiteren, ende indien last ware, sal die by den langhst-levende alleen ghedooght worden.

III.

Den voorschreven staet moet inhouden alle de goederen soo wel by den overledenen, als by den langhst-levenden, ten huwelick ghebrocht, van wat nature oft conditie die sy, mitsgaders alle de gone op heurlieden ghedurende den huwelicke ghecommen, ’t sy by testament, ghifte, oft andersins, oock de ghone by heurlieden ghewonnen ende gheconquesteert, voor soo veel alle de selve ten daghe vanden overlijden heurlieden noch waren toebehoorende.

IV.

Van alle welcke goederen deelt den langhst-levende de rechte helft, soo in bate als in commer, ende d’hoirs vanden overledenen ’t sy in linea recta, ofte collaterale de weder-helft, sonder anschouw te nemen op de Costumen, Rechten, ofte Wetten vande plaetse, daer den overledenen de werelt ghepasseert is, noch waer de selve goedinghen gestaen oft ghevonden sijn, ’t sy binne de Keure oft daer buyten binnen Vlaendren, alles ten ware by contract van huwelick anders ondersproken, waer naer men hem soude moeten reguleren soo noch gheseyt is.

Man oft wijf mogen elcanders sterf-huys niet vlieden oft renuncieren, ende by dien sijn betreckelick, ende moeten verantwoorden voor alle de schulden ende lasten vanden sterf-huyse vanden eersten overledenen behoudens haerlieder verhael ende recouvre totter helft-scheede van dien op de hoirs ende aeldinghen vanden overledenen, interd van ghedeele ghedaen hebbende.

VI.

Ende indien sy den voornomde interd van ghedeele niet en vermoghen, nochte by poorterlicken seker, nochte met twee andere inwoonders binnen Vlaendren die den selven seker willen verkennen voor die President ende luyden van onsen Rade in Vlaendren, sal haerlieder ghedeelte ghestelt worden in bewaerder handt onder Justitie, tot al de schulden van ’t voorseyde sterfhuys apparentelic voldaen en betaelt sijn.

VII.

Incommen van ghedeele mach ghedaen worden by vervanghen van andere, nemaer den vervangher is ghehouden te presteren ’t selve vervangen, indien dat den ghonen die vervanghen is gheweest ’t selve desadvoueert.

VIII.

Afwijsinghe by houder, ofte hoirs ghedaen ande schult-heesschers en profiteert niet voorder dan naer advenant dat de ghone op wien wort hem in ‘t sterf-huys hoir ghefondeert ende incommen ghedaen heft.

IX.

By soo verre tusschen de langhst-levende van conjoincten, ende den ghonen die mainteneert hoir te sijn vanden eersten overledenen, ter cause van sijn successie different rijst, sal den langhst-levenden gehouden sijn souffisanten seker te stellen van ’t goedt vanden sterf-huyse te brenghen ten gherechtighen deele, indien het den pretensen hoirs versoeckt, nemaer indien hy gheen seker en vermach, sullen Burghmeester ende Schepenen daer af ordonneren, ’t sy van ’t verstorven goedt te stellen in bewaerder handt, oft andersints naer behooren.

Als d’apparente hoirs renuncieren vande successie oft haerlieden daer af laten versteken, soo blijft de selve tot laste, oft profijt vanden houder oft houderigghe die niet vlieden en mach soo voorseyt is.

XI.

Den langhst-levenden behoudt alleen t’sijnen profijte sijn daghelicx kleedt oft ’t ghone waermede hy over sijn gheselschap rouwe ghedraghen heeft, naer elcx qualiteyt ender sonder fraude, blijvende alle andere goederen, kleederen ende juweelen, meuble ende immeuble soo noch gheseyt is.

XII.

D’oncosten van des overledens begravinghe, sepulture, ende uytvaert, met diesser ancleeft, mitsgaders vande maeltijt commen soo wel tot laste vanden houder oft houderigghe, als vande gemeene hoirs, soo verre die sijn kinderen, oft kints kinderen vanden overleden.

XIII.

Nemaer indien de voornomde erfghenamen sijn collaterale, soo sullen d’oncosten clevende ande begravinghe, sepulture, uytvaert, ende andere dienende om ’t lichaem ter aerde te doen commen alleen tot last vande selve erfghenamen, blijvende alleenlick gemeen de costen van een tamelicke maeltijt naer ghestaetheyt, indien sy begheren een te houden.

XIV.

Ende angaende de testamenten oft dispositien vanden overledenen commen alleen tot last vande hoirs in wat graet oft qualiteyt die sijn bestaende.

XV.

Sonder datter naer de voorschreven begravinghe, ende eerlicke maeltijt eenighe andere teire by de voornomde collaterale vrienden sal moghen geschieden ten coste vanden sterf-huyse, nemaer de ghone begherende te blijven tot dat den staet van goede gemaeckt is by den ghonen die ’t selve toestaet, sal ’t selve moghen doen ’t sijnen coste.

XVI.

Als het sterf-huys soo becommert is dat den commer de bate verghelijckt, ende dat hem geen hoir en presenteert, soo en is den langhst-levenden van twee conjoincten niet ghehouden te betalen de dootschulden van gulden, ofte broederschappen, noch de testamentaire ghiften, nemaer alleene d’oncosten van de funeralen ende uytvaert.

XVII.

Verdeel, uytgrootinghe, ofte verhoirsatinghe, hetsy wettelicke, ofte in ’t vriendelicke, ghemaect tusschen den langhst-levenden vande conjoincten, ende hoirs, ofte tusschen d’hoirs onderlinghe, vande goederen van een Keur-broeders sterf-huys, erfven sonder dat van noode is eenighe andere solemniteyten van Rechte te ghebruycken, ofte eenighe heerlicke of andere rechten te moeten betalen, ende vermach de selve verdeelinghe, uyt-coop, ende verhoirsatinghe te gheschieden niet alleen met immeuble jeghens immeuble goederen, maer oock met meuble jeghens immeuble, insghelijcx oock met ghelt, ende sonder distinctie van wat sijde de selve goedinghen souden moghen ghecommen sijn, ende sonder aenschou te nemen, oft het ghelt by d’een ofte d’ander betaelt, ten sterf-huyse bevonden is gheweest, ofte niet, uytghesteken van leenen, die hem sullen reguleren naer de Costumen vanden Leen-hove aengaende de toecomste, sonder nochtans ter causen van dien thiende penninck te moeten betalen.

R V B R I C A XVIII.

Van Successien ende Hoyrien.

I. Article.

Den dooden erft den levenden sijnen naesten hoir hable om te succederen, ende wordt de possessie op hem gecontinueert.

II.

Niemant bestaende van bloede en is hoir necessaire.

III.

De ghone die hem als hoirs ghedreghen heeft, by aenveerdinghe van goede, ofte andersins, sonder incommen van ghedeele te doen, ende seker te stellen, maect hem subject om commeren te moeten gelden, ende daerom toeghesproken te worden, maer niet om jeghens den houder, ofte houderigghe, nochte oock ’t mede-hoir incommen van ghedeele ghedaen hebbende (sy en willen) bate te heffen, ofte ghedeel te nemen, ten sy het selve incommen, ende seker oock ghedaen hebbende.

IV.

Man ofte wijf overlijdende, ende achterlaetende kinderen van twee oft meer bedden, de selve succederen ende deelen inde versterfte van haerlieder ghemeenen vader of moeder, hooft ende hoofts gelijcke.

Vader ende moeder noch beede levende succederen haerlieden kint overleden sonder descendenten, in alle het goedt by haerlieden achter ghelaten, in wat nature oft conditie dat sy, sonder dat den broeder, of suster van ’t overleden kint iet deelen moghen.

VI.

Nemaer het bedde ghebroken sijnde, ende vader ofte moeder noch levende, soo deelt den selven langhst-levenden in ’t goet van sijn overleden kint, met sijn ander kinderen vande selve sijde bestaende, hooft ende hoofts ghelijcke.

VII.

Ende indien het overleden kint gheen broeders, oft susters achter en laet, soo deelt den voorschreven langhst-levenden de gherechte helft-scheede vanden goede van sijn kint, blijvende d’ander helft-scheede ten profijte vande collaterale vrienden, sonder aenschau te nemen van wat sijde ’t selve goet ghecommen sy, mits dat volghende de Keure der voorseyde stede, het goet gheen sijde en volght.

VIII.

Indien het kint sterft naer vader en moeder, achterlatende broeders en susters, ende noch hebbende groot-vader, ofte groot-moeder, sullen ter exclusie van haerlieder, de voorschreven broeders, ofte susters ofte haerlieder descendenten deelen alle de goederen by het voorseyde kint achter ghelaeten.

IX.

Ende indien ’t voorseyde kint noch broeders, noch susters, noch descendenten van haerlieder achter en liete, sullen groot-vader ende groot-moeder deelen vande sijde daer af sy bestaen, ter exclusie vande collaterale.

Broeders ende susters bestaende van vollen bedde, en excluderen niet de gone van halven bedde, nemaer deelen als vooren de gherechtighe helft, ende in d’ander helft deelen sy even ghelijck, ghereserveert de leenen, die hem sullen reguleren naer de Hoven daer af die ghehouden sijn.

XI.

Representatie heeft generalick plaetse in alle successien, ’t sy directe ofte collaterale in infinitum, ende sonder distinctie, ofte de neven commen deelen met haerlieder ooms ende moeyen, ofte dat sy alleene onderlinghe commen deelen sonder differentie van grade, uytghesteken van leenen, in welcke representatie gheen plaetse en heeft.

XII.

Bastaerden ende natuerlicke kinderen en succederen niet in ’t goet van haerlieder vader, noch vande vrienden vande vaderlicke zijde.

XIII.

Nemaer succederen als ghetraude kinderen inde goederen soo wel leenen als erfven achter ghelaten by haerlieder moeder, ende oock van andere vrienden van die sijde bestaende.

XIV.

De voorschreven bastaerden, wort ghesuccedeert eerst by hunne wettighe kinderen, ende by faute van dien, by hunne moeder, ende daer naer by de andere vrienden vande selve moederlicke sijde bestaende.

XV.

Wel verstaende dat ’t gone voorschreven plaetse heeft in ’t regard van simple bastaerden, ende niet vande ghene ghewonnen in overspel van ghehuwede persoonen, ’t sy man, ofte vrauwe, ofte van religieusen, ofte van persoonen elcanderen bestaende in verboden grade van bloede, de welcke niet en sullen moghen succederen haerlieder moeder, ofte vrienden vande moederlicke sijde, soo de selve oock van gelijcken haerlieder niet en sullen moghen succederen.

XVI.

De ghene bestaende den overledenen van d’een sijde alleene, en deelt niet vande sijde daer af hy niet en bestaet.

XVII.

Religieusen gheprofest, en succederen niet, maer worden gherekent doot ter werelt.

XVIII.

De goederen vande ghene die in eenigh clooster professen, sonder daer af te disponeren, voor soo vele sy daer af disponeren mogen, succederen op haerlieder naeste vrienden ter exclusie van ’t clooster.

XIX.

Als een persoon seven jaren uyt den lande gheweest is sonder tijdinghe van hem vernomen te hebben, vermoghen sijn apparente hoirs sijn goederen te deelen, al of hy ghestorven ware, doende incommen van ghedeele, ende mits stellende souffisante seker (het voorschreven goet alvooren wettelick gheinventariseert ende ghepresen sijnde) te restitueren, met de vruchten van dien, in ghevalle sulck persoon, oft sijn wettelicke descente weder keerde, of bevonden wierde noch levende, ende de restitutie moeste gheschieden.

XX.

De houder, ofte houderigghe van eenigh sterf-huys en mogen niet bedieden hoir onder het beneficie van inventaris, midts sy elcanders sterf-huys niet vlieden en moghen.

XXI.

Nemaer indien jemant van d’ander hoirs begheert het sterf-huys daer houder noch houderigghe en is, onder ’t selve beneficie van inventaris te aenveerden, sal vermogen het selve te doen, mits achtervolghende de instructie van het eeuwigh edict vanden twaelfsten Iulii duysent ses hondert elf.

XXII.

Alles ten ware dat jemant anders, oock bestaende in voorderen grade hem hoir simpel fondeerde, in welck gheval het voorseyde beneficie van inventaris soude moeten cesseren.

XXIII.

Niemant en mach leen aenveerden sonder hoir te bedijden, niet meer in linie collaterale dan directe.

R V B R I C A XIX.

Van Inbringhen ende Collatien.

I. Article.

Kinderen bediendende hoir van haerlieder ouders, sijn ghehouden in te bringen ’t ghone de selve ouders haerlieder ten huwelicke, ofte andersins hebben ghegheven, ofte stille staen tot dat haerlieder mede-hoirs ghelijcke somme gheprofiteert hebben.

II.

Elck mach hoir sijn van groot-vader, ofte groot-moeder, indien vader of moeder overleden is, oock sonder hoir te sijn van vader oft moeder, nemaer wort in sulck gheval ghehouden in te bringhen de weerde van het ghene sijnen vader ghegheven was.

III.

Welcke weerde sal gheestimeert worden, niet naer den tijt vande ghifte, nemaer naer den tijt, ende soo die was ten daghe vanden overlijden van den ghenen te wiens sterf-huyse ’t inbringen geschiede.

IV.

Niemant en mach lief kint maken, maer een kint of ander descendent, in rechte linie beghift sijnde, mach uytten sterf-huyse, blijven, ende hem houden aen sijn ghifte.

Alle ghiften ghedaen metter waermer handt, ofte diemen noemt inter vivos, aen sijn hoir in linie collaterale, houden stede, ende sorteren effect, sonder dat de beghifte ghehouden is, ten overlijden vanden ghever, waer af hy hoir bedijt, eenich inbringhen ofte collatie te doen aen sijn mede-hoirs, maer vermagh de selve ghifte te behouden, ende boven dien te deelen in het goet vanden ghever, neffens d’ander hoirs.

VI.

Als d’een ofte d’ander van twee conjoincten eenighe ghifte doen aen haerlieden voor-kint, van’t goet dat tusschen haerlieden ghemeene ende deelsaem is, soo en moet den beghiften ter doot vanden ghever niet meer inbringhen, ofte voorder stille staen dan tot eender helft, ten ware anders besproken hadde gheweest, ende sonder prejudicie vanden mede-conjoinct, indien hy daer in niet gheconsenteert en heeft.

R V B R I C A XX.

Van Testamenten, ofte Ghiften naer de doot.

I. Article

Institutie van hoyrie en heeft gheen plaetse, maer wort hoir de naeste hable om te succederen, indien hy begheert.

II.

Elcken, soo wel bastaert als andere, vermach testament te maken, ende te disponeren van sijn goederen, waer dat die ghestaen ofte gheleghen sijn binnen Vlaenderen, behoudens dat het selve niet en gheschiede voorder dan tot een derde, ende indien het excedeerde, sal het selve tot ’t derde ghereduceert worden.

III.

Onder welck derde en worden niet begrepen de ghestruycte leenen.

IV.

De ghone begheerende testament, legaet, ofte uyttersten wille te maken, worden gehouden de selve te teekenen met haerlieder name, ende ghewoonelick hant-teeken, indien sy schrijven connen, ofte het selve wettelick te passeren, ofte ten minsten voor Notaris, Pastoor, ofte Cappelaen, met twee ghetuyghen, die het selve oock mede sullen onderteekenen neffens den voornomeden Notaris, Pastoor, ofte Cappelaen, indien sy schrijven connen, daer neen, sal daer af notitie ghehouden worden, op peyne van nulliteyt.

De beghifte vanden derde moet betalen alle de ander ghiften testamentaire, ofte naer de doot, sonder cost, ofte last vande hoirs, mitsgaders het derde van de funeralen, ende uytvaert vanden sterf-huyse, ende is oock ghehouden daer vooren seker, ende incommen van ghedeele te doen, indien ’t hoirs belieft.

VI.

Welcke hoirs niet preciselick bedwijnghelick en sijn aenden beghiften van het derde, ‘t selve derde van elcke partye te splijten, ofte af te leggen, maer vermoghen t’ontstaen, mits den begiften recompenserende, ende betalende de weerde van dien, met anderen goede, ofte ghelde, ‘t sy dat het selve comt uyt den sterf-huyse, ofte niet.

VII.

Soo wanneer een ofte meer partyen ghegheven sijn in specien, excederende het derde vanden goede, sullen d’hoirs vermoghen van ghelijcken de selve partyen te behouden, mits betalende aenden beghiften de weerde van ’t derde vande generale masse vande goedinghen inder manieren als vooren.

VIII.

De beghifte vanden derde, ende andere, moeten haer ghiften haelen in actie personele tot laste vande hoirs, sonder dat haerlieder eenighe actie reele, oft hypothequaire competeert, ende by de hoirs ghekent sijnde mitsgaders haerlieden uytlegh, bewijs, ofte contentement ghedaen sijnde, soo bedijden sy daer door erfachtigh, vande goederen hunlieden aenghedeelt, ofte by gheleyt, ter wat plaetsen dat die ghestaen, of ghelegen sijn, ende van wat nature die souden moghen wesen, sonder dat daer af eenighe solemniteyten van traditie ofte erfvenisse van noode sijn, ofte wandel-coop moet betaelt worden.

IX.

Niemant en mach hoir ende legataris t’samen sijn, niet meer in linie collaterale, dan directe, dan is t’eenen sterf-huyse hoir sijn, ende testament oft legaet ontfanghen, ende is in sulcken ghevalle gehouden d’een ofte d’ander te quitteren.

Nemaer indien jemant in linie collaterale ghifte metter waermer handt ende tusschen levende ontfanghen hadde, soude vermoghen de selve ghifte te behouden, ende niet min ten sterf-huyse vanden gever hoir te bedyden en te deelen neffens d’andere.

XI.

Dispositien van restitutien by testament oft andersints van ghiften remunatoire van diensten, ende aerbeyt, ofte andere ghelijcke cause daerom den overleden hadde mogen in recht betrocken worden, en belasten d’hoirs maer totter helft als tusschen de conjoincten wesende ghemeene commere.

XII.

Executeurs van testamenten en vermoghen niet ter executie te legghen de dispositie testamentaire ten zy uyt handen vande hoirs ghefirmeert wesende, ofte by weghe ende middele vande selve te doen wijsen executoire, ten ware dat de selve executeurs by het testament vanden overledenen meeder macht ghegheven ware, nemaer indien de voornomde executeurs midts ’t refus ofte dilay vande hoirs eenich proces moesten sustineren, vermoghen daertoe provisie aende Wet te versoecken, om ’t selve proces te vervolghen.

R V B R I C A XXI.

Van Yssuwe.

I. Article.

Al ist soo datmen in ‘t regard vanden yssuwen binnen de voornomde keure tot noch toe diverschelick gheuseert heeft, soo ist nochtans datmen nu voortaen geen yssuwe betalen en sal om de naervolgende poincten.

II.

Te weten als een Keur-broeder, ofte Keur-suster buyten de voorseyde Keure vertreckt met sijn menage met wettelick verclaers van te willen vervremden.

III.

Want soo verre jemant vertrock sonder ’t selve verclaers te doen, soude evenwel Keur-broeder blijven, nemaer sal gheduerende sijn absentie slaepen, ende daer en tusschen verliesen ’t effect van dien, ende wederkeerende sal daer af ghenieten als te vooren.

IV.

Item soo wie buyten de Keure huwet, ende door ’t selve huwen ander poorterije vercrijght, niet compatibel met dit Keur-broederschap, wort verstaen te vervremden, ende is schuldich yssuwe te betalen vande goederen onder de Keure gheleghen.

Soo van ghelijcken schuldich sijn yssuwe te betalen alle vremde, commende deelen in een Keurbroeders ofte Keur-susters sterf-huys.

VI.

Bedraghende het voorschreven recht van yssuwe het thiende deel van alle goederen, soo meuble, als immeuble, die den ghenen vervremdende heeft binnen de voorseyde Keure, ofte ’t ghene eenen vremden in een Keur-broeders, oft Keur-susters sterf-huys, oock binnen de keure gheleghen, comt halen ende deelen.

C O S T V M E N

Vsantien, ende Statuten der Stede, Vrijhede, ende Keure van

E E C L O O E N D E L E M B E K E

Vande Hoogheyt, Iuridictie, ende administratie van Iustitie

I. Article

Als jemant vreese heeft van misdaen te worden van eene anderen vermach hem te doen versekeren, ten welcke fijne hy hem sal addresseren ande Wet, die op sijn versoeck sal ordonneren naer behooren.

Van hueringhe van huysen, Landen, Erfven, ende

R V B R I C A VII

Vande macht van Vader ende Moeder op haerlieder Kinderen, ende hoe die hun selfs worden.